شنبه ۱۰ خرداد ۱۴۰۴ - 
پیامدهای "دیکتاتوری حزبی" مائو در دورۀ ده‌سالۀ انقلاب فرهنگی:
دیکتاتوری در چین کمونیست نوعی "دیکتاتوری حزبی" بود. دیکتاتوری حزبی با دیکتاتوری فردی از این حیث متفاوت است که بالاترین فرد در ساختار قدرت، لزوما نمی‌تواند در همۀ موارد اختلافی، رأی خودش را به کرسی بنشاند و هر تصمیمی که می‌خواهد، اتخاذ کند. لنین و استالین نیز از این حیث تفاوت داشتند که لنین در چارچوب حزب کمونیست عمل می‌کرد و یک دیکتاتور حزبی بود، اما استالین با تصفیه‌های گسترده‌ای که در حزب صورت داد، دیکتاتوری حزبی را به دیکتاتوری فردی تبدیل کرد. مائو با جناح راست حزب کمونیست چین اختلاف داشت و با اینکه مثلا دنگ شیائوپنگ در دورۀ انقلاب فرهنگی از حزب اخراج شد، ولی مائو نمی‌توانست مثل استالین عمل کند. به همین دلیل دنگ در دوران تفوق سیاسی مائو زنده ماند ولی تروتسکی و بوخارین و سایر یاران لنین در دوران رهبری استالین یکی‌یکی کشته شدند. نتیجۀ انقلاب فرهنگی، انزوا و عقب‌ماندگی علمی و تکنولوژیک نسبت به کشورهای پیشرفته بود. دنگ شیائوپنگ رهبر اصلاح‌طلب چین و پیشنهاددهندۀ "سیاست درهای باز" در چنین شرایطی سکاندار کشور و حزب کمونیست گردید. سال‌های پرتنش انقلاب فرهنگی، توده‌های مردم را برای دوری از گرایش‌های عقیدتی مائوئیسم و همچنین استقبال از اصلاحات اقتصادی و ایدئولوژی‌زدایی آماده کرده بود. دنگ اعتقاد داشت میزان قدرت و نفوذ کشورها بستگی به قدرت اقتصادی و برتری تکنولوژیک دارد. به این دلیل، دستیابی به پیشرفت‌های علمی-تکنولوژیک و توسعۀ قدرت اقتصادی چین را هدف عمدۀ اصلاحاتش قرار داد و در همین راستا بود که سیاست خارجی چین، بعد از وحدت ملی و حفظ تمامیت ارضی، در صدر اولویت‌های این کشور در دوران دنگ قرار گرفت.
کد خبر: ۳۹۷۵۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۰۲
فرشاد مومنی، اقتصاد دان:
فرشاد مومنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی و رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد، در هفتمین جلسه بررسی اولویت‌های دولت چهاردهم برای تحقق وعده‌ها و حل مشکلات مردم، با عنوان «دولت چهاردهم، توسعه منطقه‌ای و برنامه هفتم» در محل این موسسه سخن می‌گفت، تصریح کرد: همه دولت‌های راست و چپ کشور، به آزادسازی واردات، خصوصی سازی رانت محور، شوک درمانی قائل بودند و این نشان می‌دهد نظام سیاستگذاری‌های اساسی ایران، دچار عارضه قفل شده تاریخی به برنامه انحطاط زای شوک درمانی شده است. عموم متفکران مشفق ایران، حداقل در طی ۱۰ سال گذشته، این مساله را به صورت پرتکرار مطرح کرده اند که راه نجات ایران، از مسیر تغییر ریل بنیادی می‌گذرد و امکان ندارد رویکرد‌های رفوکارانه، ایران را از ورطه مخاطره‌های موجود نجات دهند. از ابتدای دولت هاشمی تاکنون، همه دولتها، با وجود تفاوت گفتمان، از بسته سیاستی منحط تعدیل ساختاری استفاده کردند. با شوک درمانی، نهاد خانواده، بنگاه‌های اقتصادی و نهاد تصمیم گیری از درون تهی شد. ۹۰ درصد شعار‌های انقلاب، اعتراض به نابرابری، بی عدالتی و تبعیض بود، در حالی که در زمان حاضر، خودمان بدان مبتلا شده ایم.
کد خبر: ۳۹۶۰۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۰
سهند ایرانمهر:
هانا آرِنْت (زادهٔ ۱۴ اکتبر ۱۹۰۶ در لیندن–لیمر، هانوفر – درگذشتهٔ ۴ دسامبر ۱۹۷۵ در نیویورک)، فیلسوف سیاسی و تاریخ‌نگار آلمانی-آمریکایی بود. هانا آرنت ، از مهمترین اندیشمندانی بود که آرا و افکارش تأثیری ژرف در سدهٔ بیستم میلادی بر جای گذاشت. او سال‌ها در دانشگاه‌های ایالات متحده در رشتهٔ تئوری سیاسی تدریس کرد و از چندین کشور، ده‌ها دکترای افتخاری گرفت و برنده جایزهٔ آلمانی‌زبان لِسینگ و فروید شد. او از یهودیانی بود که از هولوکاست جان سالم به در برد و به ایالات متحده مهاجرت کرد. زمینهٔ فلسفه و آثار او، موضوعاتی همچون دموکراسی مستقیم یا اقتدارگرایی و تمامیت‌خواهی حکومت‌های استبدادی است. در متن حاضر سهند ایرانمهر اقدام به تشریح منظونه فکری هانا آرنت به زبان ساده نموده است.
کد خبر: ۳۹۳۷۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۱
ویرانه اجتماعی با تداوم فعالیت تمامیت خواهی:
واتسلاو هاول در کتاب " قدرت بی قدرتان" در وصف حکومت های توتالیتر معتقد است این حکومتها چون در همان آغاز همه نیروهای سیاسی مخالف را از بین می برند مجبورند در مرحله بعد به زندگی روزمره مردم تجاوز کنند و با در اختیار گرفتن ابعاد متفاوت زندگی روزمره مردم بر آنها اعمال قدرت کنند. هاول معتقد است در اینجا سیاست تبدیل به منازعه میان دو برداشت مختلف از زندگی می شود: « زندگی در دایره حقیقت »؟ یا «زندگی در دایره ریا و دروغ و سکوت».؟به باور هاول، رژیم های توتالیتر زندگی روزمره مردم را تبدیل به زندگی در ریا و دروغ و سکوت می کنند.هاول معتقد است قدرت اصلی یک نظام توتالیتر سربازان و اسلحه ها و باتوم های آن رژیم نیستند. برعکس، قدرت اصلی این نظام های سیاسی مردمی هستند که به «زندگی در دایره ریا و دروغ ادامه می دهند».به باور هاول، قدرت واقعی یک نظام سیاسی توتالیتر ریشه در جامعه ای دارد که «از اخلاق دل بریده است» و «در دایره ریا و دروغ زندگی می کنند و به جامعه خود تعرض و تجاوز می کنند».
کد خبر: ۳۹۳۷۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۷
درباره افزایش آمار طلاق در ایران و گیلان؛
مغز بعضی از مدیران اجرایی در کشور را بهتر است به فندق تشبیه نکنیم ، چون خیلی کوچک تر از ان است. مغز نه، توانمندی در حد واکنش جلبک ها با حرکات آمیبی شکل. بعضی ها هم که مثل ربات هستند. یک برنامه به انها می دهند و عین ان را بدون کمترین نوآوری و انعطاف تحویل می گیرند. هر دو گروه مورد اشاره هم ادعای مدیریت دارند و نتیجه داستان می شود، فعالیت ناقص بخشی و انبوه مشکلات فرابخشی ، فرهنگی و توسعه ای . دلمان به حال بی کسی این اب و خاک می سوزد. داستان آسیب های اجتماعی هم در این کشور، قصه پر غصه خودش را دارد.طلاق را قبلا با دو پدیده مذموم اعتیاد و انحراف اخلاقی توجیه می کردند و بعدها که روشنفکر تر شدیم، بحث عدم تفاهم اخلاقی پاپیش نهاد. اما هیچ کس نپرسید که این پسر و دختر را چطور تربیت کردیم( اصلا تربیت کرده ایم؟) و چقدر به بحث استقلال اقتصادی خانواده و فراهم سازی حداقل رفاه و امکانات زندگی مشترک اندیشیده ایم. مدیران اجرایی رباتی شکل هم در این شرایط به فکر ازدیاد جمعیت با جایزه و وعده وام و زمین و ماشین هستند. پناه می بریم بخدا از شر حماقت هاو پناه می بریم به خدا از شر عقل ناقص خودمان.
کد خبر: ۳۹۲۷۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۶
فلسفه کربلا؛
مهمترین خوانشی که در ایران از ماجرای کربلا شده، خوانش دکتر علی شریعتی است که هنوز تاثیر آن وجود دارد و نمادسازی‌های آن انجام می‌شود. رویداد۲۴ در گزارشی به قلم علیرضا نجفی نشان داده که شریعتی چه روایتی از ماجرای امام حسین و کربلا مطرح کرد و پیامدهای آن در جامعه مذهبی ایران چه بود.در فلسفه تاریخی که شریعتی منادی آن است، موتور محرک تاریخ چیزی نیست جز کین‌توزی و انتقام‌جویی. وی با خوانشی ایدئولوژیک از واقعه کربلا، آن را در ذیل نظریه کین‌توزانه خود قرار می‌دهد.
کد خبر: ۳۹۰۷۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۴
مصطفی مهرآئین، جامعه‌شناس:
از شهریور سال ۱۴۰۱ کشور درگیر حوادثی شد که جرقه آن با فوت مهسا امینی زده شد. البته این اعتراضات مانند دوره‌های گذشته فقط محدود به یک مطالبه نبود و خواسته معترضان در شعار «زن، زندگی، آزادی» متبلور شده بود. تفاوت عمده این دوره از اعتراضات که برخی تحلیلگران آن را جنبش می‌دانند، در این است که هم نسل جوان و البته زنان نقش پررنگی در آن داشتند و هم دیگر معیشت دغدغه و مطالبه آنها نیست. در طول این مدت بسیاری از نخبگان فکری و سیاسی و البته جامعه‌شناسان تلاش کردند با ارائه تحلیل‌ها، هم ابعاد و خواسته‌های معترضان را بررسی کنند و هم پیش‌بینی‌ای از آینده جامعه ایران داشته باشند تا بتوانند آن را ترسیم کنند. بااین‌حال، همچنان به‌طور قطع نمی‌توان گفت آینده چه خواهد شد. اصلا در چنین شرایطی امکان گفتگو تا چه اندازه وجود دارد؟
کد خبر: ۳۸۸۰۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۵
تنظیم‌گری در حوزه معیشت؛
یعنی چه که تصمیمات سخت در پیش داریم؟ این حرف‌ها یعنی چه؟ شنیدن این حرف‌ها از یک دولت زیبنده نیست.
کد خبر: ۳۸۱۰۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۱
عضو سابق سازمان مجاهدین انقلاب:
محسن آرمین، عضو سابق سازمان مجاهدین انقلاب: سیستم در حل بحران‌ها و مشکلات کارآمد نیست و نتوانسته است جامعه را به آینده‌ای روشن قانع و امیدوار نگه دارد. به شما عرض می‌کنم به یک علت روشن و آن اینکه رویکرد غالب در اداره کشور رویکردی ضد توسعه است؛ و دولت به هر علت یا دلیلی حاضر به تغییر روش اداره کشور به نفع توسعه پایدار و همه‌جانبه نیست؛ بلکه احتمالا نتایج چنین رویکردی را برای خود زیان‌بار ارزیابی می‌کند. رویکرد توسعه پایدار و همه‌جانبه سیاست‌های داخلی و خارجی متناسب با خود و کاملا متضاد با سیاست‌های داخلی و خارجی کنونی را اقتضا می‌کند
کد خبر: ۳۷۲۲۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۷
گفتگو با احسان شریعتی؛
فوکو در یکی از این مقالات خود در بحبوحه انقلاب می‌نویسد: «من نمی‌توانم تاریخ آینده را بنویسم، در پیش‌بینی گذشته هم چندان مهارت ندارم. با این حال دوست دارم بکوشم چیزی را که دارد رخ می‌دهد، دریابم؛ چون این روز‌ها هیچ چیزی به سرانجام نرسیده و تاس‌ها هنوز از چرخش باز نایستاده‌اند. شاید کار روزنامه‌نویس همین باشد؛ اما واقع این است که من در این راه نوپا هستم»
کد خبر: ۳۶۹۲۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۲
کتاب «اینک چرا آرنت بخوانیم؟»؛
به نظر برنشتاین امروز باید آرنت را بخوانیم، زیرا بینش عمیق او به ما کمک می‌کند نیروهای فعال را در جهان امروزین را درک کنیم، عصر تاریک خود را بفهمیم و به روزنه‌های نور در آن بیندیشیم.به تعبیر هانا آرنت فهمیدن یعنی بررسیدن و حمل‌کردنِ آگاهانه باری که بشکل تاریخی و قرنِ ما بر دوش ما نهاده شده است، نه به معنای انکارکردن تجربه‌اش و نه کمر خم کردنِ خاضعانه زیر سنگینی‌اش. خلاصه، فهمیدن یعنی ایستادگی و رویاروییِ دقیق و غیرمغرضانه با واقعیت، هر چه که می خواهد باشد.
کد خبر: ۳۶۷۰۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۴
مفهوم شناسی؛
کاترین میلز در سطور زیر به فشرده‌ترین شکل ممکن قرائتی پرورده از تاریخ غنی مفهوم زیست‌سیاست (biopolitics) ارائه می‌دهد، قرائتی که از صورت‌بندی اولیه این مفهوم نزد فوکو آغاز و با شرح کار فکری آگامبن، نگری، اسپوزیتو و رابینو تداوم می‌یابد.
کد خبر: ۳۵۵۲۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۵
مزاحمت برای تمرکز قدرت؛
چرا در همه جهان، قدرت‌های غیر دمکراتیک از رسانه‌ها وشبکه‌های اجتماعی ترس دارند وآن را عامل مزاحمی برای تمرکز قدرت خود می‌دانند؟
کد خبر: ۳۵۲۹۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۹
قیام علیه تخصص؛
افلاطون از دموکراسی بیزار بود، چون کار را به دستِ مردمی می‌سپرد که از عقل و خرد بهره‌ای نداشتند، همان مردمی که سقراطِ عزیز او را زهر خورانده بودند. این نگرش به عامۀ مردم، به‌مثابۀ توده‌ای بی‌منطق که باید تحت هدایت و راهنماییِ مراجع اخلاقی و فکری قرار بگیرند، هنوز هم رایج است، علی‌الخصوص بینِ متخصصان. متخصصانی که گویا این روز‌ها مردم دیگر چندان برای تحلیل‌های کارشناسی‌شان اعتباری قائل نیستند.
کد خبر: ۳۴۳۳۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۳۰
اخلاق بی کاربرد؛
فیلسوف بریتانیایی، ریچارد مِروین هِر (۱۹۱۹ـ۲۰۰۲)، از مهمترین فیلسوفان اخلاق معاصر است که دیدگاهش در فرااخلاق، موسوم به «توصیه‌انگاری» (precriptivism)، هنوزاهنوز محل بحث بسیار است. کتاب Applications of Moral Philosophy مجموعه‌ای از نه مقالۀ هِر است که در دهۀ ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ به رشتۀ تحریر درآمده‌اند و در این کتاب گردآوری شده‌اند و انتشارات مک‌میلان در سال ۱۹۷۲ کتاب را منتشر کرده است.
کد خبر: ۳۳۹۶۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۷
پیامدهای بحران ویروس کرونا در ایران؛
کتاب «قواعد واگیری» اثر آدام کوچارسکی که به‌تازگی با ترجمه علی معظمی و به همت نشر چشمه منتشر شده تاریخ علم همه‌گیری در قرن بیستم است. نویسنده کتاب ریاضی‌دانی است که با سازمان بهداشت جهانی کار می‌کند و کار اصلی‌اش فهم همه‌گیری‌هاست؛ اما در حوزه‌های بسیار متفاوت دیگری همچون بازار‌های مالی و شبکه‌های اجتماعی کار کرده و از آنها تجربه دست‌اولی دارد و در این کتاب مسئله واگیری را در حوزه‌های متعدد و متنوع انسانی که امروزه با آن سروکار داریم، واکاوی می‌کند.
کد خبر: ۳۳۸۵۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۳۱
سیاست شهرت؛
چیزی که در سیاست سنتی با عقل جور درنمی‌آید در چارچوب فرهنگ عامه کاملاً منطقی است.
کد خبر: ۳۳۷۶۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۶
پشت حوصله ابرها؛
سروش دباغ پژوهشگر ایرانی حوزهٔ دین، فلسفه و ادبیات است. او هم‌اکنون مدیریت مؤسسهٔ معرفت و پژوهش در تهران و بنیاد فرهنگی سهروردی در تورنتوی کانادا را برعهده دارد و در دانشگاه تورنتو به‌عنوان پژوهشگر مشغول به فعالیت است؛ دباغ از جمله نواندیشان دینی است که به‌مدد مفاهیم خاصی که برساخته، سراغ دین‌داری در جهان امروز و سالک مدرن رفته است. از جملهٔ این مفاهیم می‌توان به «تن‌هایی معنوی»، «متافیزیک نحیف»، «کورمرگی» و «ذهن آگاهی» اشاره کرد که نقش زیادی در فهم چیستی زیست عارفانه و سلوک در روزگار کنونی ایفا می‌کنند.
کد خبر: ۳۳۳۷۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۹
مختصر و موثر!
کتاب «پنجاه متفکر بزرگ سیاسی» چونان دانشنامه‌ای گزیده و هدفمند برجسته‌ترین اندیشمندان سیاسی، تاریخ اندیشه غرب را به نحوی مختصر، اما موثر معرفی می‌کند.
کد خبر: ۳۳۰۴۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۰
کتاب «فلسفه سیاسی هانا آرنت»؛
این کتاب با تحلیل اکتشافی وضع بشری آغاز می‌شود، یعنی تحلیل کتابی که در آن هاناآرنت پیش از عمل سیاسی را پیش نهاده است.
کد خبر: ۳۲۹۵۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۵